Nowi pasterze - księża w nowych kontekstach

Nowi duszpasterze[1]

Od lat mam do czynienia z trudnościami duchownych[2]. Są to zarówno małe, jak i duże niedogodności; czasami są to duże niedogodności, które wynikają z powszechnych problemów, takich jak samotność, rozczarowanie, zmęczenie i stres. Tak jak zdarza się to każdemu. I to jest już pierwszy wyróżnik, ponieważ są ludzie, którzy ze względu na aurę szczególnego szacunku, którym są otoczeni, nie mogą pozwolić sobie na problemy, które mają wszyscy. Są to ludzie, których nasz szacunek stawia na piedestale, co tylko z pozoru wyraża szczególny szacunek, ponieważ w rzeczywistości oznacza to umieszczenie ich pod specjalną soczewką z filtrem szczególnej surowości.

Niech będzie jasne, nie mówię tu o tych drastycznych sytuacjach, w których dochodzi do zachowań niegodnych nie tylko szczególnego kontekstu, jakim jest Kościół, ale jakiegokolwiek dojrzałego i cywilizowanego działania, jak w przypadku przemocy seksualnej, o której mówią kroniki. Zgódźmy się od razu, że nie można wrzucać wszystkich przypadków do jednego worka i że jest wielu prezbiterów, którzy żyją pięknem swojego powołania w codziennej wierności swojego daru.

Jestem psychiatrą i dlatego moje doświadczenie prowadzi mnie do kontaktu z tym, co nie działa, a jest to cierpienie, które powstaje w wyniku utraty równowagi psychicznej z powodu wielu zmiennych. Dość regularnie zauważam, że cierpienie powstaje i rozwija się w warunkach szczególnej samotności. Jest to przede wszystkim samotność myśli: przebywanie w rzeczywistości, w której trzeba liczyć się tylko z własnym osądem, polegać tylko na własnych siłach, nie mieć żadnych zobowiązań poza sobą samym, w której nikt nie jest już towarzyszem drogi, a tym bardziej przyjacielem, ale antagonistą, którego należy się wystrzegać, zgodnie z ostrzeżeniem Baumana.

Samotność czasami jest związana z osobowością podmiotu lub celowo skonstruowana, innym razem wywołana poczuciem winy poprzez porzucenie, sprzeciw lub dynamikę władzy.

Dopiero gdy cierpienie się skończy, pojawia się alarm kontekstu i troska tych, którzy są lub powinni być blisko. Cierpienie prawdopodobnie postępuje w sposób śliski, powolnymi i niezauważalnymi krokami, tak że nie od razu pojawia się pełna świadomość u samej osoby cierpiącej.

Znam wiele osobistych historii i mogę powiedzieć, że są to historie, w których niewiele było dzielenia się. Był czas, kiedy działania prezbitera odbywały się w stosunkowo ograniczonych środowiskach i były uznawane i nagradzane, co pomagało mu zachować swoją tożsamość. Dziś granice, częściowo dzięki nowym narzędziom komunikacji i wymaganiom współczesnego życia, znacznie się rozszerzyły, presja świata zewnętrznego stała się ogromnie silniejsza, a duchowny, zwłaszcza młody, jest znacznie mniej chroniony.

Ale wspólnoty również osłabły i stały się kontekstami, w których coraz rzadziej konfrontuje się je z punktu widzenia tożsamości, co prowadzi do wniosku, że są one coraz rzadziej traktowane jako ważne wskaźniki moralne. Wręcz przeciwnie, w wielu przypadkach, z mojego doświadczenia, same stały się generatorami kwestionowania własnego powołania.