O spowiedzi

Wiemy rów­nież, że grze­chy dzie­limy na lek­kie i cięż­kie. Wolał­bym jed­nak posłu­gi­wać się ter­mi­no­lo­gią powsze­dnie i śmier­telne ponie­waż lepiej oddają ich istotę. Szcze­gól­nie w przy­padku grze­chu śmier­tel­nego, można mówić, cytu­jąc Jana Pawła II, o akcie samo­bój­czym. Grzech śmier­telny, przy­po­mnijmy, jest to czyn (także myśl, lub zanie­dba­nie) popeł­niany w peł­nej świa­do­mo­ści (wiem co robię), w peł­nej wol­no­ści (bez przy­musu), doty­czący poważ­nej mate­rii (waż­nej sprawy). Grze­chy nie speł­nia­jące tych kry­te­riów nazy­wamy lek­kimi. Grzech śmier­telny, zgod­nie ze swoją nazwą, powo­duje śmierć duchową czło­wieka. Wypę­dza on Boga z duszy, co sta­nowi przed­smak pie­kła (jest to bowiem wieczna utrata Boga). Dalej powo­duje utratę łaski uświę­ca­ją­cej, a więc tra­cimy cnoty poza wiarą i nadzieją, któ­rych jed­nak nie oży­wia już miłość. Zostają one tylko po to, aby dać szansę czło­wie­kowi na pokutę. Tra­cimy zasługi, przez co nawet dobre czyny doko­nane w sta­nie grze­chu śmier­tel­nego nie mają zasługi zbaw­czej. Czło­wiek staję nie­wol­ni­kiem grze­chu, jego sys­tem immu­no­lo­giczny zostaje wyłą­czony. Słusz­nie więc nazy­wany jest grze­chem śmier­tel­nym ponie­waż zacho­wuje się jak wirus HIV, dopro­wa­dza­jąc do śmierci ducho­wej. W przy­padku zaś śmierci fizycz­nej w grze­chu śmier­tel­nym, ten stan prze­dłu­żany jest na wiecz­ność, co ozna­cza piekło.

Grzech powsze­dni nie wywo­łuje aż takich skut­ków, co nie zna­czy że można go sobie lek­ce­wa­żyć. Lek­ce­wa­żony bowiem grzech lekki szybko staje się wadą a nawet grze­chem cięż­kim. Tro­chę jak gro­ma­dze­nie pod­czas wędrówki w górach małych kamieni w ple­caku. Po jakimś cza­sie ich cię­żar sta­nie się powo­dem zatrzy­ma­nia wędrowca. Grzech powsze­dni pozba­wia nowej łaski, która powo­duje wzrost. Powo­duje także zmniej­sze­nie żarli­wo­ści, przez co łatwo zatrzy­mać się na dro­dze dosko­na­ło­ści lub wprost sto­czyć w grzech śmier­telny. Jeśli bowiem przy­zwy­cza­jamy się do grze­chów powsze­dnich i uspra­wie­dli­wiamy się, że są to tylko tego rodzaju grze­chy to łatwo nam np. opuszczać się w modli­twie. Dziś modlić się będę kró­cej o jedna minutę, jutro także itd., aż w końcu modli­twa zosta­nie ogra­ni­czona do mini­mum lub zosta­nie porzu­cona. Tyle nieco suchej teo­rii. Roz­pa­trzmy przy­kłady prak­tyczne. Jeśli ktoś spo­wiada się z opusz­cze­nia nie­dziel­nej Mszy świę­tej to jesz­cze nic spo­wied­ni­kowi nie mówi. Jest to oczy­wi­ście grzech śmier­telny. Gdy jed­nak ktoś jest w szpi­talu, trudno mówić tu o grze­chu. Trzeba bowiem oce­nia­jąc swoje zacho­wa­nia brać pod uwagę kry­te­ria oceny tzn. sam przed­miot, inten­cję, oko­licz­no­ści. Powyż­szy przy­kład doty­czył oczy­wi­ście oko­licz­no­ści, które zmie­niły ocenę moralną czynu. Dalej, a wła­ści­wie na samym początku jest sam przed­miot czynu. Może on być dobry, obo­jętny lub zły sam w sobie. Czyn dobry to ten zgodny z pra­wem Boga i dobrem czło­wieka jako osoby. Są jed­nak czyny wewnętrz­nie złe ze względu na swój przed­miot, wymie­nia je Drugi Sobór Watykański:

„Wszystko, co godzi w samo życie, jak wszel­kiego rodzaju zabój­stwa, ludo­bój­stwa, spę­dza­nie płodu, euta­na­zja i dobro­wolne samo­bój­stwo; wszystko, cokol­wiek naru­sza całość osoby ludz­kiej, jak oka­le­cze­nia, tor­tury zada­wane ciału i duszy, wysiłki w kie­runku przy­musu psy­chicz­nego; wszystko, co ubliża god­no­ści ludz­kiej, jak nie­ludz­kie warunki życia, arbi­tralne aresz­to­wa­nia, depor­ta­cje, nie­wol­nic­two, pro­sty­tu­cja, han­del kobie­tami i mło­dzieżą, a także nie­ludz­kie warunki pracy, w któ­rych trak­tuje się pra­cow­ni­ków jak zwy­kłe narzę­dzia zysku, a nie jak wolne, odpo­wie­dzialne osoby: wszyst­kie te i tym podobne sprawy i prak­tyki są czymś hanieb­nym” (Gau­dium et Spes 27).