SZILO

Starożytne centrum religijne Izraela położone około 16 km na północ od Betel, na wschód od drogi z Jerozolimy do Nablus (Sdz 21,19). Utożsamia się je ze współczesnym Chirbet-Sajlun. Szilo było także administracyjnym i religijnym centrum pokoleń izraelskich w początkowym okresie zasiedlania kraju (XII w. przed Chr.). W Szilo wzniesiono Namiot Spotkania (Joz 18,1), także podzielono kraj rzucając losy (Joz 18,19), lewitom przypisano ich miasta (Sdz 21) i zgromadziło się dziesięć pokoleń, aby zastanowić się nad odstępstwem pokoleń na wschodnim brzegu Jordanu (Joz 22).

W Szilo znajdowało się również główne miejsce kultu oraz siedziba kapłanów (Eleazar, Joz 21,1.2; Heli i jego synowie, 1 Sm 1,3.9;Samuel, 1 Sm 1,24; 3,21) do czasu, gdy Arka Boża dostała się w ręce Filistynów w bitwie pod Eben-Haezer (1 Sm 4). Arka Boża nie powróciła do Szilo i miasto nigdy już nie odzyskało dawnego znaczenia. ST nie wspomina o zniszczeniu Szilo przez Filistynów, ale Jeremiasz wspomina o jego tragicznym losie w swoich proroctwach (Jr 7,12-14; 26,6-9). Szilo pozostało dalej w jakimś stopniu miastem, na co wskazuje fakt, że żona Jeroboama szukała proroka Achiasza w Szilo (1 Krl 14,2-4) i że mieszkańcy Szilo (mężczyźni) przyszli do Mispa po zamordowaniu Godoliasza (Jr 4,5).

W Szilo kilkakrotnie prowadzono prace wykopaliskowe. Świadectwa z wczesnych prac były sporne i niewystarczające. Prace Duńczyków pod kierunkiem H. Kjaera w 1926, 1929 i 1932 r. zostały przerwane z powodu jego śmierci, tak że opublikowano tylko materiały wstępne. Trzydzieści lat później, w trakcie przygotowań do ostatecznej publikacji, podjęto krótką wyprawę archeologiczną pod kieunkiem S. Holm-Nielsona, która doprowadziła do odmiennych wniosków niż te, do których skłaniały wcześniejsze prace. W latach 1981-1984 L. Finkelstein prowadził prace wykopaliskowe na terenie Szilo przez cztery sezony. Obecnie rozróżnia się osiem warstw zasiedlenia.

Pierwszym osiedlem pochodzącym ze środkowego brązu była prawdopodobnie mała, nie ufortyfikowana wioska, która później stała się miastem o powierzchni około 1,6 ha, otoczonym masywnym murem, dodatkowo umocnionym ziemnym nasypem. Nasyp był różnej wielkości i konstrukcji, w zależności od rodzaj wymaganego umocnienia. Miasto to zostało zniszczone w XVI w. przed Chr.

Ceramika i kości z kolejnego okresu znalezione na szczycie wzgórza mogą wskazywać na odosobnione miejsce kultu, ale miejsce to było przez jakiś czas opuszczone, zanim ponownie zostało zasiedlone w XII w. przed Chr. Ostatnio pracujący tu archeologowie sądzą, że właśnie w tym czasie przybyli tu pierwsi osadnicy izraelscy, którzy znali się już na technikach budowlanych. Znajdujące się po zachodniej stronie budowle podparte kolumnami służyły za pomieszczenia do przechowywania stągwi i dzbanów. Gwałtowne zniszczenia były prawdopodobnie dziełem Filistynów; (połowa XI w. przed Chr.); tak sugerowały wcześniejsze ekspedycje, lecz zaprzeczyli temu archeolodzy pracujący tu w 1963 r.

Ostatnie ekspedycje uważają, że miasto przez dłuższy czas leżało w ruinach. Skąpe znaleziska architektoniczne i ceramiczne wskazują na wiejskie osiedle z okresu żelaza II i z czasów hellenistycznych. Pozostałości rzymskie i bizantyjskie są obfitsze; m.in. wskazują na istnienie warownych murów rzymskich i dwu bizantyjskich kościołów o ozdobnej mozaikowej podłodze, co mogłoby świadczyć, że było to miejsce pielgrzymek wczesnych chrześcijan.
(EB)