STARSI BRACIA

Kain i Abel rozpoczynają biblijną historię rywalizacji między braćmi. Księga Rodzaju, poświęcając wiele miejsca dziejom synów patriarchów, uwydatnia ten dramat braterskiego konfliktu: między Izmaelem i Izaakiem, Ezawem i Jakubem oraz między starszymi synami Jakuba a Józefem. Boży wybór młodszych braci, pozbawiający starszych ich przywilejów uświęconych starożytnym prawem rodzinnym, wzbudza zazdrość i śmiertelną nienawiść.

Biblijne określenie "starsi bracia" może mieć też znaczenie negatywne, dlatego Jan Paweł II nazwał Żydów umiłowanymi braćmi w sensie absolutnym, zaś naszymi starszymi braćmi w sensie ograniczonym: "Jesteście naszymi umiłowanymi braćmi i - w pewien sposób można powiedzieć - naszymi starszymi braćmi" (z przemówienia ze spotkania w synagodze rzymskiej 13 kwietnia 1986 r.). Większość cytatów tej wypowiedzi pomija papieską relatywizację określenia "starsi bracia".

Bóg pragnie, aby poganie i Żydzi posiadali tę samą godność synowską bez żadnych ograniczeń i dodatkowych rozróżnień. Urzeczywistnienie tego pragnienia jest zupełnie niezasłużonym darem dla pogan. Ofiarowanie im tak wielkiej godności było od początku niesłychanym wyzwaniem dla Żydów. Problemem dla Izraela stało się uznanie sposobu przyjmowania pogan przez Boga. Przestrzegający od dawna i skrupulatnie przepisów Tory, zachowujący czystość rytualną, rozróżniający między wieloma stopniami świętości w Ziemi Świętej, Jerozolimie i świątyni, wszyscy wierni Mojżeszowemu Prawu musieli skonfrontować się z charakterem dopuszczenia narodów pogańskich do Boga. Bliskość ta stała się możliwa bez żadnych warunków i ograniczeń znanych z przepisów Prawa i zaostrzonych przez ich rozbudowaną interpretację. Łukaszowa przypowieść o miłosiernym ojcu pokazuje, że chodzi o przemianę spojrzenia na naturę ojcostwa, że chodzi o uznanie darmowości ojcowskiej miłości i odkrycie zupełnie niezasłużonego charakteru godności synowskiej.
(za: ks. Artur Malina, Gość Niedzielny Nr 12/2004)